زهرا عباسی؛ مریم دانشگر؛ امیر چراغیان
چکیده
این پژوهش با هدف تحلیل استعاره‌های مفهومی تولید شده در نوشتار دانش‌آموزان دوره پیشدانشگاهی، پیکره زبانی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی را بررسی کرده که این پیکره در طی آزمون پیشرفت تحصیلی کشوری با نام آزمون «امزا» گردآوری شده است. استعاره‌های مفهومی در 272 متن از دانش‌آموزان سه رشته علوم تجربی، انسانی و ریاضی براساس ...
بیشتر
این پژوهش با هدف تحلیل استعاره‌های مفهومی تولید شده در نوشتار دانش‌آموزان دوره پیشدانشگاهی، پیکره زبانی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی را بررسی کرده که این پیکره در طی آزمون پیشرفت تحصیلی کشوری با نام آزمون «امزا» گردآوری شده است. استعاره‌های مفهومی در 272 متن از دانش‌آموزان سه رشته علوم تجربی، انسانی و ریاضی براساس طبقه‌بندی پیشنهادی افراشی و حسامی (1392) استخراج و تحلیل شد. نتایج تحلیل آماری نشان میدهد استفاده از استعاره‌های مفهومی در دختران بیشتر از پسران بوده و این اختلاف از لحاظ آماری معنیدار است. بین فراوانی استفاده از کل استعاره‌های مفهومی دانش‌آموزان رشتههای مختلف تحصیلی، در سطح خطای 5 درصد تفاوت آماری یافت نشد و دانش‌آموزان رشتههای مختلف به یک میزان از استعاره‌های مفهومی در نوشتار خود استفاده کردهاند. در بین انواع استعاره، بسامد کاربرد استعاره عینی به ذهنی، عینی به عینی و جهتی به ترتیب بیشتر از سایر انواع استعارهها بوده و در بین انواع استعاره‌های عینی به ذهنی نیز، بسامد کاربرد استعاره ظرفبنیاد و ساختار بنیاد بیشتر از سایر انواع بوده و اختلاف آن با سایر انواع از لحاظ آماری معنیدار است. بررسی حوزههای مبدأ و مقصد در استعاره‌های مفهومی نشان میدهد مفاهیم «انسان، مکان، ظرف، جسم و شیء و بالا» به ترتیب پربسامدترین حوزههای مفهومی مبدأ و «آسمان، زندگی، زمان، آینده و خدا» پربسامدترین حوزههای مفهومی مقصد در دادههای پژوهش هستند و این حوزههای مبدأ و مقصد در نوشتار دانش‌آموزان منطبق با دستهبندی کووچش (2010) و البته متنوعتر از آن است.
